Diğer Uzmanlık Alanları
Diğer Uzmanlık Alanları
Antenatal Hidronefroz
Anne karnındaki bebeğin böbrek pelvisinin (idrarın toplandığı böbrek kısmı) ultrason ile normalden geniş saptanmasına denir. Böbreklerdeki genişleme 4. aydan sonra saptanabilir. Olay tek taraflı ise, ilgili böbrek etkilenebilir ancak çocuk için risk yoktur. Çift taraflı etkilenen ya da tek böbrekli olup, o böbreği etkilenen olgularda ise çocuğun anne karnında içinde yüzdüğü sıvı azalabilir (oligohidroamnioz). Bu ciddi bir durum olup, çocuğun akciğer ve böbrek gelişimi etkilenebilir.
Nedenleri
Doğum öncesi böbrek genişlemesine neden olan 2 ana neden vardır:
1- İdrar torbasından böbreklere doğru idrarın geri kaçışı nedeniyle böbreklerde genişleme olması (Veziko-üreteral reflü)
2- İdrar yollarının herhangi bir yerinde tıkanıklık nedeniyle böbreklerde genişleme olması.
- Üretero-pelvik bileşke darlığı: Tek taraflı olguların neredeyse yarısında neden üretero-pelvik bileşkedeki idrar geçişindeki bir yetersizliktir. Bu durumda böbreklerde oluşan idrarın, idrarı mesaneye iletecek kanal olan üretere geçişinde bir sorun vardır. Böyle hastaların çoğunda yakın takip ile sorun kendi kendine düzelmekte ancak her 5 hastadan 1'inde ameliyat gerekmektedir.
-Üretero-vezikal bileşke darlığı: Üreterin idrar torbasına girdiği yerde darlık mevcuttur. Bu durumda hem üreterde hem de böbrek pelvisinde genişleme mevcuttur.
-Posterior üretral valv (PUV): Mesanedeki idrarı boşaltan üretra adı verilen kanalın hemen başındaki bir darlığı ifade eder ve mesanedeki idrar tam boşalamadığı için her iki böbrekte bu durumdan etkilenir. Mesane duvarı kalınlaşır. İdrar kanalı genişler (posterior üretra dilatasyonu). Bu durumda anne karnında bebeğin içinde bulunduğu sıvı azalabilir (oligohidroamnioz) ve özellikle bebeğin akciğer gelişimini ciddi olarak etkilenir. Erken ya da zamanında doğup yaşatılabilen çocuklarda yapılması gereken şey mümkün olan en kısa sürede kapalı yöntemle (endoskopik) bu valvin (doku katlantılarının) kesilmesi ve normal mesane dolup boşalmasının sağlanmasıdır. Bu çocuklar ömür boyu çok yakın takip ve tedavi gerektirirler.
Takip
Anne karnında hidronefroz tanısı konulmuş bir çok bebekte hidronefroz doğum sonrası kendiliğinden gerileyebilir ve doğumdan sonra 3-5. günde yapılan ultrasonografide saptanmayabilir. Doğum sonrası 3. ve 20. günlerde yapılan kontrol ultrasonografilerde hafif veya orta şiddette hidronefroz saptanan hastalar gerekirse koruyucu antibiyotik tedavisiyle takibe alınırlar ve ayırıcı tanı için tetkik edilirler. Bu bebeklerde böbrek fonksiyonları genellikle etkilenmez. İleri derecede hidronefroz saptanan hastaların ise böbrek fonksiyonları büyük olasılıkla etkilenmiştir ve %75 cerrahi tedaviye gereksinim olabilir. Tek taraflı olgular için yapılması gereken, çocuk doğduktan sonra koruyucu antibiyotik başlamak, ilk hafta ultrason ve gerekirse voiding sisto-üretrografi (VCUG: işeme sisto-üretrografisi) çekmek, 6. haftada ise bir böbrek sintigrafisi (MAG-3) yaptırmaktır.